Opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w górę

Od 1 kwietnia 2019 roku, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi będą wynosiły odpowiednio:

• 15 zł (było 9 zł) za jednego mieszkańca w przypadku gdy odpady będą zbierane w sposób selektywny,
• 30 zł (było 18 zł) za jednego mieszkańca w przypadku gdy odpady będą zbierane w sposób niesegregowany (zmieszany).

Spróbuję dość obszernie wyjaśnić zarówno moją jak większości Radnych decyzję o tych podwyżkach.

Opis będzie celowo dość szeroki i szczegółowy, aby przedstawić pełen obraz obecnej sytuacji budżetowej gminy.

Zgodnie z założeniami ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach system gospodarki odpadami komunalnymi ma być systemem samofinansującym. Zgodnie z art. 6r ust. 2 ustawy z dnia
13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t. j. Dz.U.2018.1454) „z pobranych opłat gmina pokrywa koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, które obejmują koszty: odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, obsługi administracyjnej systemu oraz edukacji ekologicznej w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami komunalnymi”.

W wyniku postępowania przetargowego przeprowadzonego w 2017 roku do realizacji zamówienia w zakresie odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych i niezamieszkałych, w tym nieruchomości, na których znajdują się domki letniskowe, lub innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe na terenie Gminy Ozorków wybrano firmę Tonsmeier Centrum Spółka z o.o., 99-300 Kutno, ul. Łąkoszyńska 127.

Umowa zawarta została na lata 2018 – 2019 na łączną kwotę 3 023 853 zł co daje rocznie 1 511 926 zł.

Zgodnie ze złożonymi przez mieszkańców deklaracjami oraz z powyżej przytoczonym przepisem o samofinansowaniu się systemu gospodarki odpadami komunalnymi, stawki za odbiór powinny wynosić 15 zł za segregowane i 30 zł za niesegregowane (zmieszane).

Mimo to Radni zdecydowali o niepodnoszeniu opłat w 2018 roku i utrzymaniu w mocy Uchwały Nr VIII/39/15 Rady Gminy Ozorków z dnia 20 lutego 2015 roku w której stawki wynosiły odpowienio 9 zł i 18 zł.

Zatem opłaty nie były zmieniane przez 4 ostatnie lata.

Od 2016 r. znacząco wzrosły koszty unieszkodliwiania odpadów w Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych tzw. RIPOK, jak również pozostałe koszty zbierania odpadów (płace, energia, paliwo). Na wzrost kosztów utylizacji ma również wpływ fakt, że w I regionie gospodarki odpadami województwa łódzkiego (do którego należy Gmina Ozorków) funkcjonuje tylko jedna instalacja RIPOK, w Krzyżanówku, koło Kutna. Instalacja wyznacza ceny za utylizację odpadów zmieszanych i zielonych czyli tych odpadów, które stanowią znaczący udział w ogólnej masie zebranych odpadów komunalnych.

Wydatki na system gospodarki odpadami to nie tylko coroczna faktura od firmy Tonsmeier. Oprócz rocznej opłaty w wysokości 1 511 926 zł gmina ponosi jeszcze tzw. koszty administracyjne np. koszt oprogramowania do obsługi systemu, czy też wynagrodzenia pracowników obsługujących system. I tak w 2018 roku była to kwota 119 000 zł, natomiast w budżecie na 2019 rok zaplanowano kwotę 151 500 zł.

W 2018 roku całościowe wydatki wyniosły ok. 1 638 500 zł.
W 2018 roku dochody z opłaty za odbiór wyniosły ok. 955 010 zł.
Różnica: ok. 683 490 zł.

Wegług planu budżetu na 2019 rok, przed planowaną podwyżką od 1 kwietnia, wydatki miały wynieść ok. 1 715 600 zł, a dochody ok. 1 007 100 zł.
Różnica: ok. 708 500 zł.

Różnica oczywiście została uzupełniona w 2018 roku z budżetu gminy.
Podane kwoty są orientacyjne, ponieważ nie jest mi znane na tą chwilę sprawozdanie z wykonania budżetu za 2018 rok. Na ostateczną wartość mogą mieć wpływ takie czynniki jak: zaległości w opłatach, odsetki od nich, nadpłaty, zmiana deklaracji w ciągu roku.

Tak jak wcześniej pisałem, aby system sam się finansował stawki za odbiór muszą być przez cały rok na poziomie 15 i 30 złotych. Ponieważ podwyżka wejdzie w życie od 1 kwietnia, w rezultacie i tak kilkadziesiąt tysięcy złotych zostanie uzupełnione (dopłacone) z budżetu gminy w 2019 roku.

Teraz kilka faktów i liczb o systemie gospodarki odpadami komunalnymi w Gminie Ozorków.

Jak wygląda częstotliwość odbioru odpadów?

• Odpady zmieszane: raz na dwa tygodnie,
• Odpady selektywnie zbierane (papier, szkło, metale i tworzywa sztuczne, w tym odpady opakowaniowe wielomateriałowe): raz w miesiącu,
• Odpady zielone: raz w miesiącu (w miesiącach kwiecień-listopad),
• Odpady wielkogabarytowe: dwa razy w roku,
• oraz Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych w Modlnej: pięć razy w tygodniu, w dni robocze, poniedziałek-środa w godz. 7:00-12:00 i piątek-sobota w godz. 12:00-17:00

Liczba mieszkańców wg Ewidencji Ludności a liczba osób zadeklarowanych na nieruchomościach zamieszkałych.

• Liczba osób zameldowanych w gminie Ozorków wg stanu na dzień 31.12.2018 r. — 6926,
• Liczba osób zadeklarowanych na nieruchomościach zamieszkałych — 6371.

Podział deklaracji ze względu na rodzaj i stawki miesięczne w 2018 roku

Lp.	Wyszczególnienie	Ilość ogółem	Ilość Odpady zbierane selektywnie	Ilość odpady zbierane nieselektywnie	Stawka w zł dla odpadów zbieranych selektywnie	Stawka w zł dla odpadów zbieranych nieselektywnie
1	Pojemnik 60l	27	19	8	10,00	20,00
2	Pojemnik 110-120l	34	23	11	20,00	40,00
3	Pojemnik 240l	15	9	6	40,00	80,00
4	Pojemnik 1100l	15	10	5	180,00	360,00
5	Pojemnik 3000l	1	1	-	220,00	440,00
6	Pojemnik 5000l	6	5	1	320,00	640,00
7	Pojemnik 7000l	2	1	1	450,00	900,00
8	Liczba osób zadeklarowanych na nieruchomościach zamieszkałych	6371	6213	158	9,00	18,00
9	Liczba nieruchomości z domkami letniskowymi i in. nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe	1314	1299	15	120,00	240,00

Pozycje 1-7 dotyczą nieruchomości niezamieszkałych i określają liczbę zadeklarowanych pojemników.

Moja analiza i propozycja
Warta uwagi w tym zestawieniu jest liczba nieruchomości z domkami letniskowymi i innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, która wynosi 1314. Aż 1246 nieruchomości (prawie 95% wszystkich nieruchomości) znajduje się w Sokolnikach-Lesie. Do Radych dochodzą informację od mieszkańców Sokolniki-Lasu, iż zdarzają się przypadki, iż ktoś płaci ryczałt a na działce przebywa cały rok wraz z całą rodziną. Jest to nieuczciwe i naganne zachowanie.
Ryczałt (opłata na cały rok) wynosi obecnie 120 zł (selektywne) i 240 zł (zmieszane), a od 1 kwietnia będzie wynosić 192 zł (selektywne) i 384 zł (zmieszane). Wójt zapewnił, iż zostaną wzmożone działania kontrolne w tym zakresie.

Zestawienie ilości odpadów w Mg/rok

	2014	2015	2016	2017	2018
zmieszane komunalne	1224,8	1410,2	1591	1617,2	1756,95
papier	62	54,6	60,5	3,06	46,1
tworzywo	94,4	82,8	103,6	32,54	84,96
szkło	170,7	150,94	166,3	56,38	99,24
wielomateriałowe (np. karton po soku, mleku)	-	-	6,98	247,73	119,96
selektywna zbiórka razem	327,1	288,34	337,38	339,71	350,26
elektryczne	2,37	-	14,73	1	2
wielkogabarytowe	27,4	16,88	24	132,68	150,5
budowlane	-	-	-	62,66	87,88
biodegradowalne	75,22	90,3	140,98	1075	1072
opony	16,1	6,52	8,7	15,68	9,64
metale	-	5,1	6,7	-	-
leki	-	0,1	0,1	0,1	0,1
farby	-	-	1,5	-	-
razem	1672,99	1817,44	2125,09	3244,03	3429,33

Moja analiza i propozycja
Moim zdaniem najciekawsza z przedstawionych przeze mnie statystyk. Ilość odebranych odpadów biodegradowalnych w 2018 roku wyniosła 1072 Mg (inaczej tona), a zmieszanych 1756,95 Mg. Łącznie 2828,95 Mg (w tym biodegradowalne stanowią 38%). Jest to ogromna ilość, w większości pochodząca z terenu Sokolnik-Lasu. Zdarza się, że przed działkami wystawianych jest kilkadziesiąt worków z trawą, liśćmi i gałęziami. Przypominam, iż w miesiącach kwiecień-listopad odpady biodegradowalne są odbierane raz w miesiącu.

Uważam, że należy ograniczyć wygrabianie lasu do gołej ziemi i wyrzucania setek kilogramów ściółki. Ponieważ obecna ustawa zabrania limitowania odbioru odpadów nie można w regulaminie zapisać maksymalnej ilości, którą mieszkaniec może wyrzucić. Istnieje jednak rozwiązanie, które zastosowano już w Gminie Brzeziny.

Szukając rozwiązań, które zminimalizowałyby dla mieszkańców gminy koszty odbioru odpadów, zaproponowano zbieranie bioodpadów (odpady biodegradowalne) z wyznaczonego jednego miejsca na terenie Gminy, dla tych mieszkańców, którzy nie będą mogli takich odpadów zagospodarować we własnym zakresie np. poprzez kompostowanie. Rozwiązanie to pozwoliłoby zaoszczędzić na odbiorze odpadów nawet kilkaset tysięcy w skali roku, co przełożyłoby się na zmniejszenie opłat za odbiór nawet o połowę (http://www.gminabrzeziny.pl/strona-glowna/93-aktualnosci/548-jak-zaoszczedzic-na-odbiorze-odpadow-komunalnych).

Koszt odbioru 1 Mg w RIPOK w Krzyżanówku będzie wynosić w 2019 roku 430 zł netto. W 2018 roku było to 325 zł netto, a w 2017 roku 290 zł netto.

W tym roku będzie ogłoszony przetarg dotyczący zamówienia w zakresie odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych na kolejne 2 lata. Na pewno kwoty będą o wiele wyższe niż te z przetargu z 2017 roku. Jeżeli utrzymamy obecny system obioru odpadów biodegradowalnych to rocznie za ok. 1000 ton, będzie trzeba będzie zapłacić ok. 430 000 zł netto.

Dla dociekliwych…
Dlaczego ilość odpadów bio do 2017 roku o wiele niższe? Firmy odbierające nie wykazywały takich odpadów w sprawozdaniach, za to w wielu przydrożnych rowach lub w lasach można było znaleźć te odpady.

Zestaw ofert przetargowych na odbiór odpadów komunalnych (pogrubione zostały oferty wybrane)

rok	okres obowiązywania	oferent	wartość ofert	wartość umowy na rok
2013	1,5 roku	POM Eko Serwis Kutno	1 844 812 zł	1 229 875 zł
		MPGK Zgierz	751 200 zł	500 800 zł
2014	2 lata	OPK Ozorków	2 970 798 zł	1 485 399 zł
		MPGK Zgierz	1 766 888 zł	883 444 zł
2016	1 rok	OPK Ozorków	1 981 962 zł	1 981 962 zł
		MPGK Zgierz	1 077 844 zł	1 077 844 zł
		Tonsmeier	789 814 zł	789 814 zł
2017	2 lata	Tonsmeier	3 023 853 zł	1 511 926 zł

Moja analiza i propozycja
Z powyższej tabeli wynika jasno, że teren gminy Ozorków został „przejęty” przez firmę Tonsmeier. W 2016 roku zaproponowała tak niską kwotę, że konkurencja nie miała najmniejszych szans. W dwóch następnych, gdy już tej konkurencji nie było, kwota podwoiła się. W przetargu na lata 2020-2021 nie ma raczej co liczyć, że jakakolwiek inna firma włączy się do przetargu. Rynek został podzielony. Niestety samorządy nie mogą nic z tym zrobić. Nie mogą nie wybrać oferty która spełnia warunki postępowania przetargowego, bo to na gminie spoczywa gospodarka odpadami komunalnymi.

Jest bardziej niż pewne, że kwota którą gminie przyjdzie płacić za odbiór odpadów w latach 2020-2012 będzie znacząco większa niż obecnie (a jest to 1 511 926 zł).
Dlatego też w celu obniżenia tej kwoty zmieniony zostanie regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Ozorków. Jednym z pomysłów jest zmniejszenie częstotliwości odbioru odpadów w miesiącach zimowych do jednego razu w miesiącu. Obecnie jest to raz na dwa tygodnie.

Podsumowanie

Próbowałem powyższymi przykładami, przepisami prawnymi i statystykami wyjaśnić konieczność podwyżek (a tak naprawdę przywrócenia stanu zgodnego z prawem) za odbiór odpadów. Oczywiście zawsze jest trudno powiedzieć komuś, że musi zapłacić więcej, jednak pewnych sytuacji nieunikniemy.

Gdyby Rada utrzymała obowiązujące stawki w budżecie zabrakłoby środków np. na inwestycje, które z roku na rok są droższe ze względu na koszty pracy, koszty materiałów, transportu i energii. Dużym obciążeniem dla budżetu jest także podwyżka dla nauczycieli. Subwencja oświatowa z Ministerstwa Edukacji Narodowej nie pokrywa w całości kosztów podwyżki. Różnicę trzeba dopłacić ze środków własnych.

Głosując za przyjęciem nowych stawek kierowałem się odpowiedzialnością za swoją gminę, miałem odwagę podjąć niepopularną uchwałę ponieważ w mojej ocenie zarządzanie gminą i troska o jej losy to nie tylko podejmowanie decyzji wywołujących poklask u mieszkańców.

Na gminę trzeba spojrzeć szeroko i wieloaspektowo, należy mieć na względzie wszelkie konsekwencje podejmowanych działań.